مالیات بر نقل و انتقال املاک

زمان مطالعه : 7.9 دقیقه

شنبه 20 بهمن 1403

مالیات نقل و انتقال املاک

مالیات نقل و انتقال املاک یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که در زمان خرید و فروش یا انتقال ملک از مالک به شخص دیگر دریافت می‌شود. این مالیات بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم (ماده ۵۹ تا ۷۷) محاسبه و اخذ می‌شود.

۱. انواع مالیات نقل و انتقال املاک

الف) مالیات نقل و انتقال قطعی املاک (ماده ۵۹(

نرخ مالیات: ۵٪ ارزش معاملاتی ملک

نکته: ارزش معاملاتی ملک توسط اداره امور مالیاتی بر اساس جداول و ضرایب خاص تعیین می‌شود.

ب) مالیات بر حق واگذاری محل (سرقفلی) (ماده ۵۹(

اگر ملکی دارای سرقفلی باشد و مالک آن را واگذار کند، باید ۲٪ از ارزش حق واگذاری محل به عنوان مالیات پرداخت کند.

ج) مالیات بر درآمد حاصل از ساخت و فروش املاک (ماده ۷۷(

۲. معافیت‌های مالیات نقل و انتقال املاک

املاک موروثی: انتقال به وراث طبق ضوابط خاص مشمول مالیات بر ارث است.

واگذاری به اشخاص خاص (مثل نهادهای دولتی یا خیریه): در برخی موارد، از مالیات معاف هستند.

املاک مسکونی روستایی: طبق قانون مشمول معافیت‌هایی هستند.

• اولین انتقال قطعی واحدهای مسکونی ارزان و متوسط قیمت که ظرف مدت ده سال از تاریخ تصویب این قانون مطابق ضوابط و قیمت‌هایی که وزارتخانه مسکن و شهرسازی و امور اقتصادی و دارایی تعیین می‌نمایند، احداث و حداکثر در مدت یک سال از تاریخ انقضای مهلت اجرای برنامه احداث که حسب مورد توسط وزارت مسکن و شهرسازی یا شهرداری محل تعیین می‌شود منتقل گردد، از پرداخت مالیات بر نقل و انتقال قطعی املاک معاف خواهد شد.

• املاکی که در فهرست آثار ملی ایران باشند، اگر به سازمان میراث فرهنگی انتقال یابند از مالیات نقل و انتقال املاک معاف هستند. اگر در دست اشخاص باقی بمانند از ۵۰ درصد مالیات بر درآمد املاک معاف هستند.

۳. وظایف فروشنده و خریدار

فروشنده: مکلف به پرداخت مالیات نقل و انتقال قبل از تنظیم سند رسمی است.

خریدار: باید مطمئن شود که مالیات نقل و انتقال توسط فروشنده پرداخت شده است تا در انتقال سند با مشکلی مواجه نشود.

۴. مهلت پرداخت مالیات نقل و انتقال املاک

مهلت پرداخت مالیات حداکثر تا ۳۰ روز پس از انتقال ملک است.

عدم پرداخت به‌موقع، مشمول جریمه تأخیر خواهد شد.

۵. نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک (مثال):

اگر ارزش معاملاتی ملکی ۲ میلیارد تومان باشد:

مالیات ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۵٪ × ۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰

۶. نکات مهم در مالیات نقل و انتقال املاک

مالیات بر اساس ارزش معاملاتی ملک (نه قیمت واقعی بازار) محاسبه می‌شود.

در انتقال املاک به صورت صلح عمری یا هبه نیز قوانین خاص مالیاتی اعمال می‌شود.

انتقال ملک بدون پرداخت مالیات، امکان تنظیم سند رسمی را نخواهد داشت.

• اگر پس از پرداخت مالیات از طرف مؤدی معامله انجام نشود، اداره امور مالیاتی مکلف است با درخواست مؤدی و تأیید دفتر اسناد رسمی مربوط، مبنی بر عدم ثبت معامله ظرف ۱۵ روز از تاریخ اعلام دفتر اسناد رسمی مالیات وصول شده را مسترد کند.

مدارک لازم جهت پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک

برای نقل و انتقال ملک نیاز به مدارکی داریم که معمولاً در طی سالیان مختلف تغییر خاصی هم ندارد. برای انجام امور اداری باید این مدارک را به همراه داشته باشد:

• استعلام دفترخانه (‌با ذکر نام خریدار)

• فتوکپی اسناد مالکیت اعم از رسمی یا قراردادی یا اجاری

• فتوکپی گواهی پایان کار شهرداری

• فتوکپی شناسنامه و کارت ملی خریدار (ان)

• فتوکپی شناسنامه و کارت ملی فروشنده (گان)

• فتوکپی صورت‌مجلس تفکیکی (در صورت وجود)

• فتوکپی پروانه ساختمان

• فتوکپی پایان کار

• فتوکپی حصر وراثت (در صورت موروثی بودن)

• گواهی واریز مالیات بر ارث (‌فرم ۱۹)

• آدرس دقیق ملک